Draumasetrið Skuggsjá


29.08.2023 Flóra Íslands segir sögu og gefur minningar...
	Höfuðdagur og allt í ágústblóma er sumri hallar. Vonir standa til að næstu vikur verði góðar ef marka má gamla veðurtrú. Flóra Íslands segir margslungna sögu um samspil plönturíkis við landhætti, fólk, byggð og menningu. Að vera innan um íslenska flóru og dvelja í kyrrlátu og gefandi flæði; kærkomið hægstreymi í dagsins önn. Gleði yfir gróandanum og gjöfum Jarðar. Talað er um að um 5.500 villtar tegundir blómplantna, byrkninga, mosa, flétta, þörunga og sveppa, vaxi hér á landi. Sagt er frá um 1.037 þeirra í máli og myndum á www.floraislands.is Flóruvef hins stórmerka og ötula grasafræðings, dr. Harðar Kristnssonar, sem lést fyrr í sumar eða hinn 22. júní sl. En hann veitti lengi Náttúrufræðistofnun Íslands-Akureyrarsetri, forstöðu. Var þar áður prófessor í grasafræði við Háskóla Íslands og hafði veitt Náttúrugripasafninu á Akureyri, forstöðu um árabil. Doktor í plöntusjúkdómum frá háskólanum í Göttingen í Þýskalandi árið 1966. Hógvær og ljúfur sveitadrengur úr blómlegri byggð Eyjafjarðarsveitar, fæddur að Arnarhóli, í nóvember 1937. Fræðastörf Harðar hvildu á herðum ötulla forvígismanna náttúrufræða hér á landi og má þar telja norðanmennina og skólameistara Menntaskólans á Akureyri, Stefán Stefánsson og Steinsdór Steindórsson frá Hlöðum. En sá fyrrnefndi skrifaði gagnmerkt rit um íslenskar háplöntur, Flóru Íslands, upp úr aldamótunum 1900. Og sá siðari þýddi úr dönsku hina stórmerku Ferðabók náttúrufræðingsins og skáldsins Eggerts Ólafssonar, og Bjarna Pálssonar, síðar landlæknis. Örn og Örlygur gaf þá þýðingu ú í tveim bindum árið 1978. Fjölmargir hafa notið góðs af fræðum og miðlun Harðar í gegnum árin og þar með dýpkað kynni sín af flóru landsins með lestri handbóka hans um blómplöntur, byrkninga og fléttur. Og síðar stórvirkisins Flóra Íslands, Blómplöntur og byrkningar, sem út kom árið 2018. Meðhöfundur Harðar að þessu glæsilega 740 blaðsíðna verki, var grasafræðiprófessorinn Þóra Ellen Þórhallsdóttir. Er verkið myndskreitt með máluðum og teiknuðum myndum eftir Jón Baldur Hlíðberg líkt og annað tímamótaverk í grasafræði. Það hafði verið bók Ágústs H. Bjarnasonar frá árinu 1973, Íslensk flóra með litmyndum en myndir í henni voru teiknaðar af Eggerti Péturssyni. Ljósar sem huldar lendur plantna, heilu veraldirnar, nutu natni Harðar í umfjöllun og meðförum. Tónlist og dans voru ætíð hugleikin; fóru vel saman með léttleika seiðandi blómheima. Draumræn upplifun. Helga Hallgrímssyni, náttúrufræðingi og skólabróður Harðar frá Göttingen og samstarfsmanni til margra ára, farast svo orð í nýlegri minningargrein: Stundum var engu likara en hann lifði í öðrum heimi. Við hjá Skuggsjá minnumst Harðar með djúpu þakklæti sem fyrirtaks kennara og glettins ljúflings. En fyrstu kynnin hófust á þeim góða stað, Náttúrugripasafninu á Akureyri, við dýrmæta leiðsögn þerra félaga, Harðar og Helga. Safnið var til húsa að Hafnarstræti 81 en þar í húsi hafði Amtsbókasafnið lengi verið og síðan Tónlistarskólinn. Margir eiga þaðan góðar minningar Megi blómin halda áfram að umvefja Hörð á nýjum lendum. #
	Meira >>


28.07.2023 Stakkur Maríu og og góðir draumar
	Nú um stundir eru grös og blómplöntur, byrkningar, mosar, fléttur og þörungar að ógleymdum sveppum, (sem teljast ekki lengur plöntur), á sínum hápunkti, eða að nálgast hann á næstu vikum. Heyannir á miðsumri og senn að ljúka. Náttúrufræðingurinn og skáldið úr Svefneyjum á Breiðafirði, Eggert Ólafsson, (1726-1768), orti um fögur grösin og kærkominn sumargróandann og hafði á orði að þá langaði engan út um heim að blína. Sæt og fögur grösin gróa, gleðja kindur, naut og jóa, engjar tún og auðnir glóa eftir boði skaparans út um sveitir Ísalands; Okkur er gjarnt að leita langt yfir skammt og sjáum ekki það sem við blasir eins og þær dásemdir grasa móður Jarðar sem vaxa í nánasta umhverfi: Krossanesborgir skammt utan Akureyrar við þjóðveg 1 rétt utan við Byko, er mikið gósenland plantna og fugla. Og rölt um borgirnar hin ágætasta fræðslustund fyrir unga sem aldna í bæði grasafræð og fuglafræðii. Borgirnar eru nú friðlýstur fólkvangur. Í gegnum aldirnar hafa grös og blómplöntur veitt líkn og þraut í veikindum og björg í bú og margvíslegar aðrar nytjar, s.s. til litunar. Ein slík planta sem sjá má í Krossnesborgum, er kennd við stakk Maríu meyrjar, Hlíðarmaríustakkur, og kallast Alchemilla á latnesku. Lækningajurt sem læknað getur ýmsa kvenlega kvilla eins og tíðaverki og talin auka frjósemi. Daggardropar á blöðunum hafa verið kallaðir tár Maríu og reyndu alkemistar fyrri alda að vinna gull úr þeim! Þjóðtrúin segir að setji maður Maríustakk undir koddann sinn, komi það í veg fyrir martraðir og gefi góða drauma. Gulmaðra er önnur algeng jurt sem sjá má í Krossanesborgum. Hún var líka kölluð Gullmaðra eða Maríusængurhjálmur - Lady's Bedshaw, á fyrri tíð. En talið var að ilmandi gulmaðra hefði verið lögð í jötu Jesúbarnsins. Seyði hennar var hressandi og kallaði Eggert Ólafsson gulmöðruna, Ólúagras en haft var að orðatiltæki: maðran örþreyttum léttir lúa. Góðar grasa- og draumastundir! #
	Meira >>


27.06.2023 Svefn og dreymi í Dýrafirði og flæðandi hjörtu...
	Nú er Sólmánuður hafinn en hann hefst í 9. viku sumars, oftast á bilinu 18. -24. júní. Grasaferðir voru algengar á þessum tíma og sum grös til matar, drykkjar eða lækninga, ráðlagt að tína fyrir 21. júní, Sumarsólstöður eða 24. júní, Jónsmessu. Það er sannarlega ákveðið streymi, flæði í náttúrunni og lífinu öllu í Sólmánuði en við upphaf hans má heyra dýr tala og velta sér upp úr dögginni og öðlast bæði heilun og skyggni, segir þjóðtrúin. Og:flæðandi hjörtu geisla gleði og nýrri von. Ljósar nætur--Light nights-- vð fagran Dýrafjörð, gefa lífinu við yzta haf dulúð og dreymi, En í allri birtunni hvar ekkki sjást skil dags og nætur, kemur gjarnan óregla á svefn og glíman á daginn getur einkennst af vissu svefnleysisástandi. Dagur Sjösofenda rís við fuglasöng og mjúklátt ölduvagg. Gott að heita á þá við svefnleysi m.a. og ráða í veður næstu vikur en sunnar í álfunni þótti veður á Sjösofendadegi,segja fyrir um veður næstu 6 vikur á eftir. Sjösofenda er þó helst minnst sem andans manna í frumkristni og boðbera nýrrar hugsunar um líf og dauða: að lífið haldi alltaf áfram og möguleiki sé á lífi eftir dauðann. Sjösofendurnir voru grísk ungmenni sem sváfu í nær 200 ár á meðan ofsóknir gengu yfir á hendur frumkristnum. Þegar þeir vöknuðu, var þjóð þeirra orðin kristin og,gátu þeir sagt frá dvöl sinni í svefn-og draumheimum. En að því loknu, lögðust þeir aftur til svefns og sofa nú sælir um alla eilífð. Suður-kóreska skáldkonan, Choi-Seung Ja, (1952-), er ein kunnasta ljóðskáldið þar í landi. Landar hennar hafa dvalið um skeið við listsköpun, skriftir ofl. í Dýraafirði, nánar tiltekið í Blábankanum á Þingeyri sem er nýsköpunar- og samfélagsmiðstöð svæðisins. Þangað hafa komið einstaklingar af mörgum þjóðernum og davlið til lengri eða skemmri tíma. Í ljóðinu Til þín, yrkir Seung Ja um flæðandi hjörtu: Flæða hjörtu auðveldar en vindurinn ég snerti enda greina þinna Fljótlega fer ég inn í hjarta þitt Ég vil vera auga fellibylsins sem deyr aldrei #
	Meira >>


24.05.2023 Leika sér þar lömbin smá - og draumasafn Öxndælings
	Íslenska sauðkindin hélt lífi í landanum í gegnum aldirnar Tákn um tryggð og fórnargjafir. Vorið góða grænt og hlýtt, (þó býsna misjafnt eftir lands- hlutum þetta árið), lyftir svo sannarlega sál og sinni þessi björtu dægur þegar skil dags og nætur flæða í eitt gangverk. En við tökum mörgu sem sjálfsögðu, minnust of sjaldan flókins hlutskiptis bóndans eins og þegar kemur að því að skera lambfé að hausti. Gefum okkur að þetta lærist og venjist. Svo er þó alls ekki alltaf og sumir eldri bændur hafa á endanum hætt sauðfjárrækt vegna þessa. Í stað þess að harðna, hafa þeir orðið meirari með aldrinum og ekki lengur treyst sér til að sjá á eftir fé sínu til slátrunar. Nú hefur einn af velunnurum Skuggsjár kvatt þennan heim. Einstakur draumamaður sem brá búi á sínum tíma og flutti á mölina. Seinni hluta starfs- ferilsins vann hann með bíla og vélar og voru bílar og/eða kindur tíð þemu í draumum hans. Algengir veðurdraumar voru að dreyma hvítar kindur saman sem vissi á snjókomu. Það að dreyma að hann væri að rýja fé, gat vitað á góðan ábata, eða sjá kindur á beit, að ákveðin mál myndu leysast vel. Nokkru fyrir andlátið, hafði hann fært Skuggsjá draumasafn sitt að gjöf. Viðvörunardraumar eru gjarnan tengdir rauða litnum og það að dreyma endurtekið sama drauminn af látinni og kærri frænku koma brunandi á fagurrauðum bíl inn á bílaplanið hans og staðnæmast þar, var etv draumtákn sem rættist. Forboði að eigin andláti, ekki löngu eftir að hún sjálf hafði fallið frá. Komandi að sækja hann. Á slíkum draumum sést mikilvægi þess að segja frá draumum sem koma endurtekið og hreyfa við okkur og einnig að skrá þá. Þar sem háir hólar, hálfan dalinn fylla, kvað Jónas um æskuslóðir sínar í Öxnadal. Með hverju árinu, er dalurinn að taka æ betur við sér og gróa upp með ægifögrum Hraundröngum og tignarlegum píramídanum--Þverbrekku- hnjúknum--, sem framvörðum. Ekki að undra að slíkt sjónarspil Náttúrunnar, skapi búendum líkt og nýlátnum velunnara Skugggsjár, dýpri sýn á allt sem er. Fóstri draumlyndi og draumgáfu sem þeir hafa hlotið í dýrmæta vöggugjöf. Við rætur þessara mögnuðu fjalla/fjallgarðs,hvíla bæirnir Hraun og Háls. Í Vorvísu Öxndælingsins frá Hrauni, Jónasar Hallgrímssonar, (1807-1845), segir m.a.: Ærin ber og bærinn fer að blómgast þá. Leika sér þar lömbin smá. Hjartans þakkir fyrir draumana og velvildina, SKÁ frá Hálsi! Blessun fylgi nýrri vegferð. #
	Meira >>

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 Næsta frétt

© 2007 Draumasetrið Skuggsjá Hönnun Design EuropA