Forsíđa   
 18.08.2024
 Balí: eyja Guđanna og samanburđur draumhefđa


Votur og svalur sunnudagur
hér í Norðrinu. Minnir nú
frekar á september en
ágúst en jæja...


Ýmsir draumar af landinu bláa
hafa okkur gengið hér
hjá Skuggsjá. Nú síðast
í draumi nætur af nýju eldgosi
á Reykjanesi, ofar í landslagi
en áður. Vonum það besta
og treystum okkar góða vísinda-
fólki og hjálparliðum. En tökum
störf þerra ekki sem sjálfsögð.
Hvar er hjálpin hjálparans,
segir á einum stað.




Þjóðhátíðardagur Indónesa í gær
og ný höfuðborg vígð á Borneó,
Nusantara, í stað höfuðborgarinnar
Jakarta á Jövu sem óttast er að
kunni að síga í sæ. Er það hrap
þegar hafið.





Talandi eða dreymandi um
eldfjöll og eldvirkni: Íslendingar 
hafa á síðustu árum tekið
miklu ástfóstri við eldfjalla-
eyríkið fjölmenna, Indónesíu, 
sem er fjórða fjölmennasta 
ríki heims. Og er jafnframt á
einhverjum mestu flekaskilum
sem um getur í jarðfræðilegri 
merkingu.


Trúlega er landinn ekki bara
að leita á suðrænar sólarslóðir
eins og á Balí sem er vinsælasti 
áfangastaðurinn heldur finnur
samkennd með lífi fólksins
og náttúrunni þar á eyjunni 
grænu, eyju guðanna. 
Eru eldgos og náttúruhamfarir 
þar mjög algeng í gegnum 
aldirnar og sársaukafullur veruleiki
í lífi íbúa. Jafnvel þó sjálf eldgosin 
geti reynst stórfenglegt sjónarspil,
þá vita Balíbúar að eyðileggingin 
getur líka reynst hörmuleg
líkt og hér heima, nú síðast
í Grindavík.




Það er verðugt rannsóknarefni
að kanna betur hvað reynist
líkt í draumhefð Indónesa og
Íslendinga þegar kemur að
draumreynslu er snertir bæði
fyrirboða að náttúruhamförum
og reynslu fólks af því að takast
á við afleiðingar þeirra.
Eldfjallaeyjur í suðri og norðri
og íbúar sem búa við ógnaröfl 
bæði skapandi og eyðandi náttúru.

Vísir að slíkum samanburði varð
til við heimsókn til Balí stuttu fyrir
Covid fyrir nokkrum misserum.
Nú standa vonir til að unnt sé
að vinna betur úr gögnum sem
söfnuðust þá. Ennfremur að skoða
margt fleira í andlegri trúarhefð
Balíbúa. En miðað við Indónesíu
í heild sem er fyrst og fremst
múhameðstrúar, ríkir enn sterkt
afbrigði Hindúatrúar og Búddasíðar
á Balí sem þar hefur þróast í 
aldanna rás.




Draumar, eins konar uppgjör á 
reynslu daganna og tilfinningum 
dreymandans. Sammannlegir og
gjarnan tengdir andlegri merkingu og 
lífstrú hvar sem er á heimskringlunni.
Tenging bæði inn á við og út á við.
Dýrmætur hluti mennskunnar og
raunveruleg gæði sem okkur ber 
að vernda og virða.
Að ógleymdu því að börn þurfa frið 
til þess að vaxa og dreyma -
og upplifa töfra draums og veru.


#
Meira >>
 14.07.2024
 Leikgleđi drauma á hásumri


Háar hitatölur á hálfskíjuðum
sunnudegi hér í Eyjafirði og 
fjöllin rísa björt í brjóstinu.
Vitneskjan um júlítíma í kortunum,
er ekki bara glaður draumur heldur
raunveruleiki: hásumar.



Og fjöllin rísa björt í brjósti þér,
þau benda heim svo langt sem auga sér.
Og moldin vakir, mold og gróin tún
- og máttug rís þín sól við fjallabrún.


Svo kveður Matthías Johannessen,
(1930-2024), í ljóði sínu
Ávarp Fjallkonunnar 1967.



 
Í dagsins önn og argaþrasi og
auknum áhyggjum venjulegs fólks
út af kolrangri hagstjórn og sí
endurteknum tilraunum með
fjármálakerfi sem drifið er af okri
undanfarna rúma fjóra áratugi,
veðrur æ minna um eðlilegar og
nærandi svefnhvíldir og mikilvæga
úrvinnslu drauma. Úrvinnslu sem
talin er nausynleg fyrir endurröðun
daglegrar reynslu í minni og 
heilun tilfinninga og samskipta
úr vökunni. Og nú síðast, tala
fræðingar um taugafræði
miðtaugakerfis og heilaheilsu
í þessu samhengi.




Nú um stundir, dregur úr tímanum 
til dagdrauma--sími og samskipta-
miðlar, tæki og tól taka yfir--og
trúlega eru þeir nú meir kvíðablandnir 
en áður var, litaðir af
áhyggjum af stöðu mála
í afkomu fólks og ástandinu
í heiminum víðast hvar. 
En nú er talið að leikgleðin 
í draumum næturinnar og í 
dagdraumum okkar, séu 
náskyld fyrirbæri.

Í leikgleði drauma skapast
svigrúm fyrir vonir og skapandi 
sýnir á nýja möguleika og
oft vaknar dreymandi fullur
af nýjum þrótti til verkefna
dagsins. Ímyndunarafl og
sköpunargleði nátengd hvort
sem er í vöku eða svefni.
Töfrar draumsins mega
ekki fara halloka fyrir 
vélhyggju nútímans.




Talið er að fólk dreymi a.m.k. 
3 til 5 drauma á nóttu hverri en 
minni á þá er vissulega misjafnt.
Reynslan sýnir að draumar
sem hreyfa virkilega við
dreymandanum varðveitast
betur, fólk man þá einfaldlega
mun betur. Og gjarnan hafa
slíkir draumar ýmist djúpa,
persónulega merkingu fyrir
dreymandann og/eða eru
forboðar um komandi atburði.
 
En almennt eru draumar
síkvik fyrirbæri og ekki
óeðlilegt að þeir gleymist
í flæði svefns og vöku þegar
dreymandinn sér þá örstutt
fyrir sér nývaknaður og svo
eru þeir horfnir.
Hliðið að undirmeðvitundinni
sem geymir alls konar upplýsingar
úr reynslu daganna og af áreitum
sem raunar sum mega alveg
vinsast úr og gleymast í
óminnishafinu.




Stór hluti af mennsku okkar
að láta sig dreyma um heima
og geima í vöku sem draumi.
Draumar gerast í flæði og 
spurning hvort AI-gervigreindinni
takist nokkru sinni að höndla hið 
flæðandi og skapandi
eðli drauma og tilfinninga?
En nú þegar eru sumir innan
draumfræðanna farnir að skoða
með notkun gervigreindar við
flokkun draumtákna og draumsafna
og getur þannig komið að góðu gagni.

Já, en dreymir AI rafkindur?
Getur AI spunnið eitthvað nýtt,
upplifað tilfinningar og tamið
sér leikgleði draumlífsins?
Stórar spurningar sem framtíðin
mun eflaust færa okkur nær 
svörum við svo fremi mannkyni 
lánist að nýta gervigreindina
til góðs og umgangast af virðingu.



#

 

Meira >>
 27.06.2024
 Hjartkćra blómiđ mitt blíđa og fjóludraumar

Meira >>
 23.05.2024
 Heiđríkja og sól á blómamána - og eyjan í hjartanu


Sólbjartur fimmtudagur
á fullu tungli, svokölluðum
blómamána eða flower-moon
upp á enska tungu:
blóm taka að springa út eitt
af öðru og ein og ein fjóla
kinkar kolli í garðinum.
Þessir sumarboðar fylla 
okkur von um hið fagra
og sanna.

Boðskapur sem á vel við
nú í aðdraganda forseta-
kosninga en umræðan hefur 
verið ansi lituð af aurburði,
niðurrifstali og tilburðum
til skrílmenna þjóðina
svo vitnað sé í orðalag
skagfirska bóndans og
skáldsins sem fór til 
Vesturheims, yrkti þar og orti,
Stephans G Stephanssonar,
(1853-1927).

En verum þess minnug að
þjóðin velur sinn forseta ...





Í hröðum heimi vaxandi átaka
þjóða á milli, þarf eyríkið við
yzta haf, enn á ný á framsýnum 
leiðtoga að halda sem ber 
almannahag fyrir brjósti og 
hefur þá innsýn og kjark
til að bera að slá á puttana á
valda-og hagsmunaölfum sem
geta afvegaleitt þjóðina að nýju.
En í útvarpsviðtali í morgunþætti
Rásar 1 þann 13. maí sl. við
Guðmund Hálfdánarson, 
prófessors í sagnfræði, sem
jafnframt er Jón Sigurðssonar
prófessor, þar sem hann ræddi
um valdsvið og ábyrgðarskyldur
forseta, nefndi hann að forseti
hefði m.a. mátt slá á puttana
á fjármálaöflunum í aðdraganda
hrunsins.

Ennfremur bendir Guðmundur 
á löngu tímabæra og þarfa 
endurskoðun stjórnarskrár og 
mikilvægi þess að taka upp 
forsetakaflann líkt og margir 
bæði leikir og lærðir hafa gert 
og stjórnvöld lofað að ráðast í
en trassað.

Hefur Ólafur Þ Harðarson, 
prófessor í stjórnmálafræði,
löngum verið skeleggur
talsmaður slíkra breytinga,
s.s. út frá fjölda meðmælenda
á bak við frambjóðendur til
forseta og annað kosninga-
fyrirkomulag: tvennar kosningar,
seinni umferð milli tveggja efstu
úr fyrri kosninu, eða val í fyrsta 
og annað sæti sem dæmi sýna 
að gefst vel eins og hjá Írum.




Hvaða land og samfélag
munu komandi kynslóðir erfa?


Í ljóði sínu Herhvöt úr norðri,
yrkir Einar Már Guðmundsson
um eyjuna í hjartanu og herhvöt
unga fólksins að roðfletta myrkrið
og afhausa eymdina:



Þú sem býrð með eyju í hjartanu
og víðáttur geimsins
stétt undir iljunum:

Réttu mér norðurljósin!
Ég ætla að tala við unglinginn
sem heldur á stjörnunum.

Við roðflettum myrkrið
og afhausum eymdina.



(Einar Már Guðmundsson, 1956 -;
Ljóð 1980-1995, Mál og menning, 2002).




#













Meira >>
1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  Næsta frétt 
© 2007 Draumasetriđ Skuggsjá Hönnun Design EuropA