Forsíđa   
 31.10.2020
 Fagri Blámáni í heiđri vídd og hljóđu húmi Hrekkjavöku...


Fagur og fylltur Blámáni birtist á kvöld-
og næturhimni þessa Hrekkjavökuna
og er einstakur um margt:
í fyrsta sinn síðan árið 1944, birtist hann
nú í öllum tímabeltum Jarðkringlunnar.
Og honum til aukins vegs, skín Mars
skær á suðurhimni og varpar sinni
rauðleitu birtu á vatnsbláan mánann
líkt og í Eyjafirði undangengna nótt.
Í október þetta árið, hafa risið 2 full tungl,
hið fyrra, svokallað uppskerutungl,
þann 1.-2. október. Og nú hið síðara
þennan sólarhringinn sem markar
lok sumars og byrjun vetrar, á hinni
fornu hátíð forfeðra vorra, Kelta,
Samhain, og markar í Kristni,
aðdaganda Allraheilagramessu,
þann 1. nóvember.
En Blámáni--Blue Moon--heitir
þegar tvö full tungl verða innan
sama almanksmánaðar.







Þessi mögnuðu tímamót ganga
gjarnan undir nafninu Halloween -
Hrekkjavaka - þegar kynjaverur
og alls kyns vættir/óvættir fara á stjá.
Trúlega er siðurinn upphaflega kominn
frá Írum vestur um haf og þaðan aftur
til Evrópulanda og hefur á sér amerískt
yfirbragð. En í Heiðni voru vegleg blót haldin
til þess að kveðja sumar og fagna vetri,
svokölluð Dísarblót á Veturnóttum sem
er tímabilið frá síðasta degi sumars á
miðvikudegi til fyrsta dags vetrar sem
ætíð ber uppá laugardag, 24. október.
Margir núlifandi Íslendingar hafa alist
upp við að halda fyrsta Vetrardag
hátíðlegan í mat og drykk og ýmsum
fögnuði. Hinu kvenlæga er fagnað
sem sjá má í fornsögum vorum,
dísum, valkyrjum og nornum blótað
á fyrri tíð þannig að hinn írsk/ameríski
Halloween hittir vel inn í forna hefð.
Og Grýla gamla smellpassar inn
í þessar gömlu sem nýju hefðir!






Halloween stendur fyrir Hallow's Eve,
og hallow þýðir helgur; kvöldið fyrir
messu helgra manna/kvenna, þeirra
sem ekki áttu sérstakan helgidag.
Hallow's Eve: kvöld dáinna, kynjavera,
forynja, afturgangna, drauga, skrímsla,
norna, seiðskratta og djöfla, þessara
sem annarra vídda og heima.
(Hó, hó, hó, hvað er hér á sveimi?).
Grikk eða gott er nú sett á bið en
hægt að nasla það í heimahúsum
og fagna draumkenndu flæði Vökunnar.
Þakka uppskeru sumars og gleðjast
yfir komu vetrar þegar margt
rís upp, bæði hins ljósa og dimma,
þess minnug að ljós vonar og kærleika
þarf að vaxa og dafna í mannheimi
á þessum kórónutímum þegar
misbrestir í grunnkerfum samfélaga
verða enn berari og ójöfnuður eykst.
En eins og skáldkonunni úr Flatey á
Breiðafirði, Ólínu Andrésdóttur,
(1858-1935), verður að orði um
hlýhug og vinarþel, getur líf risið upp
úr frosthörkunni í krafti kærleikans:

... sem uppvekur rósir úr urð og í snjó
með ylnum frá kærleikans glæðum.






Fagur stjörnuhiminn hefur iðulega glatt
okkur árið 2020, og haustfegurðin mikil
hér á Norðurhjara á besta hausti
í langan tíma. Um margt má segja
að vistkerfin hafi notið góðs af veirufárinu,
nú þegar hægir á öllu--spurning hvort fárið
er í grunneðli sínu vistfræðilegt--; mengun
er minni og margar plöntu-og dýrategundir
hafa náð sér aftur á strik.
Ljóst að heimurinn getur ekki horfið aftur til
fyrri helsýnar og mannfólkið þarf að endurhugsa
stöðu sína; slíkri kollvörpun og umbreytingum
fylgir líka óvissa, djúp sorg og tilvistaráþján:
mannkyn þarf að virða einingu alls sem lifir.
Ennfremur hafa orðið merkar uppgötvanir
á himingeimnum sem hrista upp í
viðteknum skoðanamynstrum og opna
nýja sýn í kosmísku samhengi: mögulegt
líf á öðrum vetrarbrautum; gastegundin
fosfín uppgötvast á Venus, systurplánetu
Jarðar þar sem örverur gætu þrifist;
og vötn hugsanlega undir yfirborði
Mars - Rauðu plánetunnar.






Náttúran stendur ávallt fyrir sínu og
lætur ekki að sér hæða um leið og
tíminn heldur sína rás. Og mörg eru
náttúruljóðin sem ylja sál og sinni líkt
og eftirfarandi í þýðingu eins af feðrum
íslenskra fornleifa- og þjóðfræða:




Hljótt er húmið væra;
heið er víddin blá;
tindrar döggin skæra
Unnar spegil á.



(Brynjúlfur Jónsson frá Minna Núpi;
1838-1914. Þýð. á ljóði danska
skáldjöfursins Johann Ludvig
Heiberg;1791-1860).




#
Meira >>
 27.09.2020
 Mannúđ á haustjafndćgrum og andans draumar Steve Jobs


Miðað við ástand heimsmála og
stöðu samfélaga víða á tímum covid,
þá er mannúð trúlega það afl sem
færir okkur mannfólkið fram á við
í átt til aukinnar mennsku, réttlætis
og kærleika. Slík mannúð krefur
okkur um hugrekki og þrautseigju.
Og hvort sem fólk telur sig trúað eður ei,
eða fylgja þessari eða hinni pólitísku skoðun,
þá er óskandi, að það geti sameinast í nafni
mannúðar og hafið sig yfir skotgrafir öfga
og haturs sem næra sundurlyndi manna/þjóða.
Í þessu ljósi ber að fagna áfangasigri í
baráttu fyrir réttindum barna á flótta hér
á landi á nýliðnum haustjafndægrum.
Réttlát málsmeðferð hefur með því, sett
varanlegt mark sitt á sögu okkar hér á Fróni.
Nefnd fairness of conduct á engilsaxnesku.
Minnir á ævafornar hugmyndir um lögmál
dharma  í mannlegu samfélagi og þar með
hin upprunalegu lögmál þróunar í lífi manns
og samfélags.






Annað mál sem sker í augun nú, er
vaxandi fátækt og hrein neyð meðal
margra sem misst hafa atvinnu eins
og staðan sýnir t.a.m. á Suðurnesjum
þar sem innflytjendur eru margir.
Fólki hreinlega vanhagar um mat og
matargjafir hjálparsamtaka duga ekki til.
Það vantar mikið upp á viðbrögð við
þessum bágbornu aðstæðum einstaklinga
og heimila; langur vetur er framundan.
Lítið dugir að nefna bóluhagkerfi ferða-
þjónustunnar sem sökudólg og þar með
sópa vandanum undir teppið. Þetta sama
gallaða bóluhagkerfi með aðkomu erlendra
starfsmanna, kom þjóðinni m.a. upp úr
síðasta hruni. Tíminn til raunverulegra
endurbóta á kerfunum og breytinga viððhorfa,
hefur einfaldlega verið illa nýttur og lítið um
raunverulegar aðgerðaáætlanir og aðgerðastjórnir
í kjölfar Rannsóknarskýrslu Alþingis.
Og varla hafa einstaklingar í fátækt með að gera
hinar vistfræðilegu, efnahagslegu, heilsufarslegu,
félagslegu og tilfinningalegu hamfarir af völdum
covid-heimsfaraldursins?






Þegar gluggað er í ævisögu Steve Jobs,
eins aðalstofnanda Apple, sem lést aðeins
56 ára að aldri úr krabbameini í brisi, fyrir
tæpum 9 árum, kemur vel í ljós hve hann
var snemma andlega leitandi. Hann hafði
sem ungur og fátækur námsmaður, kynnst
Hare Krishna ashraminu í New York þar
sem hann þáði fríar máltíðir.
Jobs lagði m.a. á sig ferð um Kumaon hæðir
Norður-Indlands í Siwalik fjallgarðinum
árið 1974 til þess að sækja þar heim ýmsa
andans jöfra. En ferðina fjármagnaði hann
með vinnu sinni fyrir Atari.
(Sjá Steve Jobs, 2011, e. Walter Isaacson).
Síðar áttu margir af yngri kynslóð tækni-
frumkvöðla sem tóku Jobs sér til fyrirmyndar,
eftir að feta í fótspor hans og fara pílagímaferðir
á vit andans manna á Indlandi. Frumkvöðlar á
borð við Larry Page hjá Google, Mark Zuckerberg
hjá facebook og Jeffrey Skoll hjá e-bay.






Þeir meistarar sem Jobs leitaði eftir,
lögðu áherslu á þjónustu við mannkyn
en þar sem sá meistari sem hann hafði stefnt
á að hitta, Neem Karoli Baba, hafði látist nokkrum
mánuðum fyrir komu Jobs án þess að hann vissi,
þá sótti Jobs lengra upp i Kumaon fjöllin í
Uttarkhand. Þar hitti hann fyrir hinn mystíska
avatar Haidakhan Wale Baba, (sem sumir telja hinn
eina, sanna Babaji og ritað er um í bók Jógananda,
Sjálfsævisögu Jóga), í ashrami hans ekki langt
frá Kailash fjalli, helgasta fjalli Indlands.
Þarna dvaldi Jobs um nokkurt skeið ásamt
ferðafélaga sínum og síðar samstarfsmanni
hjá Apple, Daniel Kottke.
Báðir þessir meistarar tala fyrir mannúð
og mildi í garð samferðafólks og að útrýma
þurfi fátækt. Eða svo vitnað sé í orð
Neem Karoli Baba, sem líka var kallaður
Maharaj-ji:




Love everyone, serve everyone,
feed everyone.





Haidakhan Wale Baba birtist fyrst í
kringum 1970 í helli nálægt Kailash og
í nágrenni fjallaþorpsins Hairakhan í
Nainital fylki í Uttarkhand. Hann lést
á Valentínusardegi, 14. febrúar,1984.
En margar eldri sagnir sögðu fyrir um
komu hans á þessum helgu slóðum.
Haidakhan Baba lagði áherslu á að fólk
gæti fylgt sinni trú eða trúleysi og leitað
uppljómunar en engin trúarbögð eða siður,
væru þó Sanatana Dharma æðri, sem væru
hin eiginlegu innbyggðu lögmál andlegrar
þróunar, allt frá árdaga mannkyns.
Hann lagði áherslu á mannúð og mennsku
og að leggja alúð í verk sín, og nauðsyn þess
að einfalda líf sitt og finna jafnvægi í leit okkar
að réttlæti og kærleika í þjónustu við aðra.
Til þess þyrfti raunverulegt hugrekki, og beina þyrfti
sjónum að mikilvægi vitundarinnar og ræktun hennar
fyrir tilstilli jóga, japa, (þylja bænaorð eða möntru),
íhugunar og öndunar í kriya. Einkunnarorð hans
voru: Truth, Simplicity, and Love.
En kriya jóga byggir á jóga starfs og iðkunar
og hvílir á fornri lífeðlisfræðilegri þekkingu sem
er öllum opin óháð þjóðerni eða trúarbrögðum.
Fær leið sem fara þarf til þess að takast á við
komandi og aðsteðjandi hörmungar, sem Haidakhan
Babaji--oft nefndur Bhole Baba: hinn æruverugi
faðir einfaldleikans--, er talinn hafa séð fyrir:





We are all equals, despite the country
we come from, and national differences.
We are all a unity.





#





Meira >>
 29.08.2020
 Gáfađir dagar undir verndandi reynitré


Gáfaðir dagar sem geta gefið svör við öllu,
ritar Nóbelskáldið í Sjálfstæðu fólki.
Gott er að eiga slíka daga því dagar
vorir eru vissulega misgóðir og -gáfaðir.
Höfuðdagurinn 29. ágúst, er lýsandi fyrir
þetta afstæði daganna, hægt að líta á hann
sem gáfaðan dag sem markar tímamót
í Náttúrinni á síðsumri. 
En skuggadagur í Kristni vegna aftöku
Jóhannesar skírara sem sagður var
hálshöggvinn þann dag og heitir
Höfuðdagur eftir þeim verknaði.
Á vorum tímum er Höfuðdagur,
afmælisdagur Akureyrar í Norðrinu.






Talandi um gáfaða daga í ritverki
Halldórs Laxness, þá er skírskotað
til drauma og gáfu þeirra í Sjálfstæðu
fólki út um alla bók og í leiðinni dregin
fram vantrú Bjarts í Sumarhúsum á allt sem
andlegt getur talist--dularöfl tilverunnar--,
gott eða ekki gott. En ást hans og
trúnaður við Náttúruna stendur eftir hvað
sem á bjátar. (Og raunar heitir hann
Guðbjartur fullu nafni!).
Og nú eru uppskerudagar gengnir í garð,
og reynitréin í görðum landsmanna
standa klifjuð rauðum og bústnum
berjum eftir milda sumartíð og fuglar
syngja kátir við berjatínslu, safnandi
í sarpinn fyrir harða vetrarmánuði.






Hér áður var reyniviðurinn talinn helgur
og ekki mátti höggva hann nema af hlytist
skaði. Hann var verndartré fyrir illu og hefur
vaxið hérlendis ásamt birki, blæösp og
gulvíði frá landnámi í það minnsta.
Þetta merka og fagra lauftré er raunar ein
tegund asks, svokallaður fjallaaskur af rósaætt.
Og samkvæmt Gylfaginningu og Völuspá,
er askurinn efniviðurinn í fyrsta manninum
og álmtré í fyrstu konunni: Aski og Emblu.
Goðin fundu þau lítt megandi og
örlögalaus á sjávarströndu og Óðinn
gaf þeim önd og líf og bræður hans
gáfu þeim vit og hræring, ásjónu,
mál, heyrn og sjón.
Merkileg sköpunarsaga þar sem
mannfólkið er komið beint frá Náttúrunni
og gjöfum hennar, trjánum.






Tré og skógar eru lungu Jarðar,
sem ber að vernda og virða og nýta
á sjálfbæran hátt, ætli mannfólkið
að byggja lífvænlega Jörð og sporna
gegn tilkomu alls kyns óáránar, s.s.
alvarlegra sjúkdóma og faraldra.
Að ógleymdum gróðri sjávar, þörunga-
skógum og plöntusvifsbreiðum.
Varðandi verndarmátt reyniviðarins,
má geta þess að ein tegund reyniviðar,
hinn svokallaði Silfureynir, er nú
talið það tré sem bindur hvað mest
koltvísýring og spornar kröftuglega
gegn mengun. Gott og þarft götutré
til kolefnisjöfnunar og er elsta innflutta
tré Reykjavíkur, silfurreynir frá 1884 sem
stendur í Fógategarðinum svokallaða
við Aðalstræti 9.





Segir svo í Völuspá:




Önd þau né áttu,
óð þau né höfðu,
lá né læti
né litu góða;
önd gaf Óðinn,
óð gaf Hænir,
lá gaf Lóður
og litu góða.




#
Meira >>
 27.07.2020
 Hin sćlu sólskinslönd sumardrauma...


Sumarið er tíminn þegar hjartað verður grænt
og augu þín verða himinblá ójá, syngur Bubbi.

Og um að gera að njóta þessa stutta sumars
hér á Fróni og safna góðum minningum
í sarpinn fyrir kaldari mánuðina.
Trúlega er fyrsta skrefið bara að anda og
vera til. En nú sýna æ fleiri rannsóknir
mikilvægi slakrar og djúprar öndunar
fyrir bæði andlega og líkamlega heilsu
og aukin lífsgæði eins og Harvard Health
hefur fjallað um varðandi tengsl öndunar
og heilsu í greinum sínum. Og vitnað til
merkra rannsókna á einföldum
öndunaræfingum og tengsla þeirra við
betri líðan og bætt heilsugæði í daglegu lífi.
Slíkar öndunaræfingar eru nú kenndar víða
um lönd, s.s. af Sudarshan Kriya Yoga, sem
hefur aðalaðsetur í Bangalore á Indlandi og
er með útibú hér og þar um heiminn.
Gjarnan skammstafað SKY.
(Sjá til að mynda www.artofliving.org).





Kriya Yoga er mörgum Íslendingum,
bæði fyrr og nú, vel kunnugt í gegnum
bók Yogananda, Sjálfsævisaga Yoga,
eða Hvað er bak við myrkur lokaðra augna,
eins og sú vinsæla bók hét í fyrstu útgáfunni,
þýdd af Ingibjörgu Th. Sörenson, og út kom
hjá Leiftri árið 1958 en upphaflega í BNA 1946.
Þar sem Kriya Yoga byggir á lífeðlisfræði
og aldagömlum vísindum, og iðkendur þurfa
ekki að aðhyllast ákveðna trú frekar
en þeir kjósa, hefur þessi snjalla en einfalda
iðkun eflaust náð að heilla marga,
trúaða sem trúlausa.
Það að hægja á okkur í daglegu lífi
og gefa okkur tíma til að huga að
önduninni og slaka á, fylgja hljómfalli
líkama og sálar, hefur líka áhrif á gæði
hvíldar og svefns, bæði djúpsvefns
og draumsvefns. Rannsóknir sýna, að
bæði þessi svefnstig lengjast í betri öndun.
Margir hafa einmitt bent á, að í covid hafi
þá aftur farið að dreyma meira og betur
og séu í nánari tengslum við sjálfa sig.







Eitt af því sem covid hefur vakið okkur
til umhugsunar um, er að bera ábyrgð
á okkur sjálfum og forgangsraða.
Hver andardráttur er dýrmætur en með
grunnri öndun í gegnum munn, sem okkur
er svo títt í amstri dagsins, erum við
ekki að ná dýpri tengingu eða betri fókus
heldur þvert á mótí, streita eykst og
við göngum á orkubirgðir okkar og
ónæmiskerfi og úr verður ákveðið
jafnvægisleysi. Nú sýna nýjar rannsóknir,
að lungun eru sérstaklega útsett fyrir
kórónuveirunni en einfaldar, daglegar
öndunaræfingar sem kosta ekkert, geta
styrkt enn betur lungu og öndunarfærakerfi,
og flökkutaugina svonefndu, (vagus nerve).
En sú taug á kjarna sinn í mænukylfu og
liggur frá botni heila niður í maga í gegnum
háls--kvíslast þaðan út í bringu og
niður í maga--, og er um 60 cm löng í
fullorðnum einstaklingi. Mikilvægi hennar í
heilsufari okkar, er að koma æ betur í ljós.
Þrengsli í koki, ör hjartsláttur, vöðvastífleiki
og þrenging í brjótskassa, sýna okkur m.a.
að flökkutaugin og þar með tenging líkama
við heila, er ekki í nógu góðu lagi.
Að anda djúpt, þýðir ma.a. að anda alla leið
ofan í maga, og styrkja með því móti starfsemi
þessarar mikilvægu taugar fyrir líkamlega
sem andlega vellíðan.






Já, munum að anda að okkur íslenska
sumrinu og vera til í hinum sælu
sólskinslöndum sumardraumanna---
þar sem yndi, vor og von, vagga hverju blómi,
eins og skáldið frá Hlíðarendakoti
í hinni fögru Fljótshlíð, kvað svo fallega,
Þorsteinn Erlingsson, (1858-1914).





#
Meira >>
Síđasta frétt  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  Næsta frétt 
© 2007 Draumasetriđ Skuggsjá Hönnun Design EuropA