Draumasetrið Skuggsjá


26.09.2022 Jafndægur og tré og haustlauf í ofviðri; skær Júpíter á Norðurljósahimni og blessuð börnin
	Jafndægur á hausti runnu upp sl. föstudag og nýtt tungl reis á sunnudag. Mikið hamfararok --raunar algjört ofviðri--skall á í kjölfarið með einhverju mesta lauffalli sem um getur á tveim sólarhringum - og því miður óheyrilegu tjóni víða á húsum, mannvirkjum, innviðum, bifreiðum, trjágróðri ofl. Þá sló rafmagni út í klukkustundum talið, á stórum hluta Norður- og Austurlands. Komið að því að slíkt fárviðri með vindstyrk á við 4. stigs fellibyli og yfir 50m/s í verstu hviðunum, sé tekið inn í Náttúruhamfara- trygginu, ekki síður en flóð, jarðskjálftar og eldgos. En landsmenn greiða árlega lögboðna brunatrygginu og rennur ákveðið hlutfall hennar síðan inn í Náttúruhamfara- tryggingu Íslands. Allt tal um loftslagsbreytingar og veðurofsa þeim tengdum, er ekki í tengingu við það sem raunverulega er að gerast í daglegu lífi þjóðar. Það birti á ný og lyngdi og upp rann einn fegursti dagur þessa hausts hér í Eyjafirðinum, sólbjartur frá morgni til kvölds. Kvakandi garðfuglar iðnir við reyniberjatínslu sem aldrei fyrr. Og stjörnur og norðurljós leika á kvöldhimninum ásamt skærum og nálægum Júpíter. Skólar komnir á fullt og verkefnin af ýmsum toga, s.s. af hverju falla laufin af trjánum og af hverju eru haustlaufin í mörgum litum, gul og rauð og logagyllt? Lauftré draga blaðgrænuna úr blöðunum fyrir lauffall á haustin og senda niður í rótina. Efnin sem eftir verða lita laufin gul og rauð og eru efni sem tréin hafa ekki eins mikið fyrir að framleiða. Haustið veldur mörgum kvíða yfir komandi vetri og ekki að undra. Litrík laufin fara sölnandi og náttúran fellur smám saman í dróma vetrar. En þótt yfirborðslífið sofi, vakir lífið í rótinni og sem vaxtarvísar í bruminu... Aðstæður skólabarna eru afar mismunandi hér á landi og sumir barnahópar hafa alls ekki hlotið þá athygli og stuðning sem þeim ber. Má þar nefna börn fanga. Mun málþing á vegum Umboðsmanns barna fjalla um þau mál á næsu dögum. Enn hefur Ísland ekki fullnustað Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Börn eru börn og þurfa stuðning til að vaxa og dafna, sofa og dreyma. Gleðjast yfir lífinu og fjölbreytileikanum sem m.a. birtist í litum árstíðanna. Öll höfum við skyldur við börn ef við ætlum að standa undir nafni mannúðlegs samfélags. En skeytingarleysi er einn af bölvöldumn--níðhöggum--nútímans og sverfur að mildi og manngæsku. Leyfum börnum að vera börn að leika og læra - og syngja. Víða á leikskólum og í skólum landsins, hefur tíðkast að syngja óðinn til haustlaufanna eftir kennarann og skáldkonuna, Önnu Svanhildi Björnsdóttur, við lag Þorvaldar Arnar Árnasonar: Við erum haustlaufin sem leika í golunni. Fagurrauð, með litla ósýnilega vængi. Glettast og láta sig engu varða þótt veturinn sé í nánd. Við áttum okkar sumar, áttum okkar vor en núna erum við rauðglóandi af ástríðu haustsins. Við erum haustlaufin... #
	Meira >>


27.08.2022 Fjallið Kerling og draumlendur í Grundarþingum
	Fjallið Kerling með sinn Röðul og Jómfrúartind, Karlinn og hin forna eldstöð Súlur, gnæfa yfir grösugum lendum Eyjafjarðar og gjöfulli Eyjafjarðará. Kerling hæst fjalla í byggð á Norðurlandi, 1538 metra hátt og talið yfir 8 milljón ára gamalt. Hluti af hinni ævafornu eldstöð Glerárdala. Formfegurðin er einstök með sinn pýramídatopp. Kerling gerð úr blágrýti og líparíti; þar vex jöklasóley í1500 metra hæð. Ekki að undra að Helgi magri, hafi sett niður bú sitt undir rótum þessa magnaða fjallgarðs. Þar grær margt á grundu og hið sögufræga höfuðból Grund, síðar landmesta jörðin við rætur Kerlingar. Sannkallaðar draumlendur hér um slóðir og eru merkar þjóðsögur, draumar og vitranir til af svæðinu s.s. frá Grund, Möðrufelli, Miklagarði og Hvassafelli . Sagan af Snæfríði Eyjafjarðarsól á Möðrufelli er vel sráð. En henni er eignað orðtakið betra er yndi en auður; til er lika útgáfa af Sigríði frá Grund. Hvort það voru menn í álagahami trölla, sem höfðu hana á brott eður ei, skal ósagt látið en einhverra hluta vegna kallast allur skaginn milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar, frá fornu fari, Tröllaskagi. Þekktar eru draumsýnir frú Aðalbjargar Sigurðardóttur frá Miklagarði, eiginkonu séra Haraldar Níelssonar, guðfræðiprófessors. En hún sá í annan heim og til eru skráðir draumar Aðalbjargar allt frá barnsaldri í heimasveitinni. Þá er draumvitrun Þorsteins Hallgrímssonar á Hvassafelli einstök, af fráfalli þjóðskáldsins Jónasar, bróður hans. Á nýju tungli í sólbjörtum Grundar- þingum, kemur þessi draumvitrun Þorsteins á Hvassafelli, bróður Jónasar skálds, í hugann. En Jónas ólst upp hjá móðursystur sinni á Hvassafelli eftir að faðir hans drukknaði í hinu djúpa Hraunsvatni í Öxnadal og fór til náms á Möðrufelli hjá séra Jóni Jónssyni, lærða. Bakki, hinn forni kikjustaður og nú elsta guðshús í Eyjafirði, skammt frá Hrauni hvar Jónas fæddist, var aðal grefrunarstaður í Öxnadal. Þorstein dreymdi að hann væri staddur á Bakka í jarðaför Jónasar, bróður síns. Og fannst hann heyra þessa draumvísu sagða fram: Hann er laus við heims ókjör, í himna kominn ranninn. Áfram minni flýti för, far vel mælti svanninn. En einmitt um þetta sama leyti síðla maí 1845, hafði Jónas, bróðir hans, látist i Kaupmannahöfn, án þess Þorsteinn vissi. Margar sagnir fyrr og nú, staðfesta slíkar vitranir í draumi hjá nánum einstaklingum og mjög þekkt að mæður finni fyrir, skynji eða dreymi fyrir um slys og andlát barna sinna, ungra sem uppkominna. Stundum er haft á orði að innangengt sé á milli manna. Dreymi vel á síðsumri! #
	Meira >>


28.07.2022 Draumskrök og bláa eða rauða pillan og Geimöld
	Einni af kvenfrumkvöðlum lækna- vísindanna og tvöföldum nóbels- verðalunahafa, pólska eðlis-og efna- fræðingnum, Marie Curie, (1867-1934), varð eitt sinn að orði: í lífinu er ekkert, sem þarf að óttast heldur aðeins að skilja. En stundum kjósum við skilningsleysi, óminni, að fljóta bara með og vera ekki vitandi vits; --það þarf hugrekki og baráttu til að skilja--, slævð af dægurmennsku, sókn eftir stundargæðum og lýðskrumi. Ódysseifur hefði t.a.m. getað valið þann ódauðleika, sem Kalípsó bauð honum, en hann valdi að brjótast úr ódáinsviðjum og halda aftur heim. Þá fyrst fann hann leiðina aftur. Líkt og hjá Neó í Virkinu eða Matrix þar sem valið stendur á milli þess að taka hjá Morfeusi bláu pilluna og hverfa á mót hyllinga og óraunveru, eða taka rauðu pilluna og vakna til raunveruleika og skilnings. Þar sannast hið fornkveðna, að sá á kvölina, sem á völina. Valið er vissulega snúið: leiðarljós geta reynst villuljós og draumar, sem hafa verið til leiðsagnar, geta reynst markleysur, svefnórar; draumskrök. Í Laxdælu ofl. fornsögum er talað um markleysu í draumi sem draumskrök. En hættan er sú, að fyrirboði í draumi geti verið túlkaður sem draumskrök en reynist svo alls ekki. Kannski af því draumurinn kom illa við dreymandann, féll ekki að þægindarammanum eða fyrirframgefinni þekkingu, óskum og vonum, eða einfaldlega af því erfitt reyndist að ráða í hann og hann var dreymandanum óþægilegur. Dæmi um slíkan draum, sem í fyrstu var túlkaður sem draumskrök, en reyndist síðan mögnuð forspá, er draumur Ólafs pá af uxanum Harra, sem hann lét höggva 18 vetra. Nóttina á eftir, birtist kona ein mikil og reiðileg, í draumi Ólafs, sem kvaðst skyldu hefna sonar síns með því að taka frá Ólafi það afkvæmi, sem væri honum kærast. Þegar tímar liðu fram, tengdu menn þennan draum sem fyrirboða við víg Bolla á fóstbróður sínum og syni Ólafs pá, kappanum Kjartani. Vandrataður vegurinn í bæði vöku og draumi. Og sérstök gáfa að geta dreymt fyrir atburðum og kunna að ráða drauma. Oft þarf að segja fram draum sinn og fá annan til að ráða hann líkt og Guðrún Ósvífursdóttir í Laxdælu, heitkona Kjartans en síðar eiginkona Bolla, sem leitaði með ráðningu drauma sinna til fjölskylduvinarins, hins spaka Gests Oddlleifssonar. Guð drauma var Morfeus hjá Grikkjum, tengdur nótt og stjörnuhimni en faðir hans og föðurbróðir, voru guðir næturinnar, Hypnos, guð svefnisns, og bróðir hans Þanatos, guð dánarheima. Morfeus er myndsmiður drauma; hann mótar og formar drauma; eins konar drauma-hönnuður. Sannkallað ólíkindatól og lætur hafa fyrir því að leita draumráða sinna og síðan túlka þau svo vel sé. Sagan sýnir, að af draumum og draumsýnum mannsandans, sprettur ný þekking, sem færir út mörk hins þekkta og víkkar skilning og vitund. Líkt og nú um stundir þegar gamall draumur um gleggri tækni til athugunar himingeimsins, rætist í geimsjónauka, sem kenndur er við fyrrum forstjóra NASA, James Webb. Sjónaukinn fór fyrst í loftið á Jóladag 2021. Og þann 12. júlí sl. tók hann að senda algjörlega magnaðar og fagrar myndir af fjarlægum stjörnuþokum úr óravíddum himingeima og ævafornra tíma. Nú færumst við út fyrir endimörk hins þekkta, stödd í nýjum tíma og nýrri vídd: Geimöld. Draumurinn um skilning á undravíddum Alheimsins, færist æ nær svo og svörin við spurningunni um líf á öðrum hnöttum. Fjarlægur draumur, sem eitt sinn virtist líkjast fjarstæðukenndu draumskröki... #
	Meira >>


27.06.2022 Hægstreymi eins og í draumi og blóm látleysisins: fjólur
	Svefn og draumar eru kunnug stef á Sjösofendadegi 27. júní þegar minnst er grísku Sjösofendanna, sem sváfu í helli í 100 ár vegna ofsókna en vöknuðu til nýrrar aldar og breyttra og betri tíma. Hægstreymi vitundarlífsins í svefni og draumi, felur í sér fræ að nýrri þróun. Lífið er margslungið og á sér sínar ljósu og dökku hliðar. Grös Jarðar endurspegla það vel. Sama blóm getur í senn verið svefn-, drauma- og lækningajurt en líka eitrað sé það ekki notað rétt. Magn, tími blómgunar, hluti plöntu ofl. skipta mestu í þessu samhengi. Grikkir ræktuðu hinar hógværu fjólur og höfðu blómið í hávegum en voru jafnframt meðvitaðir um hinar mörgu hliðar hvers blóms; hverrar sálar... Í Ódyssseifskviðu talar Hómer um að fjólur hafi vaxið við hellismunnann hjá dísinni Kalipsó hvar hún hélt kappanum Ódysseifi í 7 ár eða uns gyðjan Aþena skipaði henni að aflétta töfrunum yfir honum. Gat hann þá loks fundið leiðina aftur heim. Fjólur eru að fornu og nýju bæði blóm lífs og dauða í þjóðtrú víða um lönd. Hjá Grikkjum voru fjólur táknblóm Persefónar, sem Hades girntist og nam á brott til undirheima. Sagnir herma að hún hafi verið að tína fjólur þegar hún hvarf til Heljar. Aðrar sagnir herma að hún hafi verið að tína blóm á engi en einu blómin, sem hrutu úr vendinum, sem hún hélt á og náðu samt að festa rætur á leiðinni niður, hafi verið fjólurnar. Í úkraínskri þjóðtrú hefur varðveist undurfögur sögn um tilurð fjólunnar. Sögnin er á þá leið að ungmenni, piltur og stúlka, felldu hugi saman og hugðust giftast en þegar kom að brúðkaupi, upplýstist gamalt leyndarmál, að þau væru í raun systkini. Í harmi sínum að mega ekki eigast, biðluðu þau til Almættisins um forsjá og miskunn og óskuðu þess að þau mættu verða að blómi. Og til varð þrenningarfjólan fagra, fjólublá, gul og hvít, sem Úkraínumenn kalla líka systkinablómið og margar þjóðir kalla þrenningarfjóluna til heiðurs heilagri þrenningu. Fjólur í íslenskri náttúru eru miklir vorboðar og hafa löngum glatt landsmenn bæði í görðum og þar sem þær vaxa villtar. Stjúpublómin innfluttu eru systurtegund og talað um fjóludeild og stjúpudeild innan fjóluættarinnar--Violaceae. Þessu lítilþæga fjólubláa blómi með sinni dásamlegu angan og undramætti til lækninga, hefur verið lýst sem blómi látleysisins. Segir svo Grímhildur drottning í Niflungaljóð frá 12. öld og lykilpesóna í Völsungasögu Sigurðar Fáfnisbana og Búrgundaríkis: Enginn er auðmýkri en hún, og engu gæti fótur þinn léttar troðið, því hún sýnist næstum blygðast sín, meiri en gras að vera svo vel felur hún sig, Í draumfræðum er fjólan afar gott draumtákn og fjólublár litur einnig. Litur innsæis, sammannlegs skilnings, nándar og friðar. Eðlisfræðingurinn og náttúruspekingurinn --höfundur fræðanna um þyngdarlögmálið--, Ísak Newton, (1643-1672), skipti niður bylgjulengdum sjáanlegs ljóss á hið svokallaða litahjól. Hann setti fjólubláa litinn milli rauðs og blás við enda sjáanlegra bylggjulengda á hjólinu. En fjólublár heitir eftir fjólunni og var sjöundi og síðast liturinn. Newton þótti feiminn og lítt fyrir að flíka hugmyndum sínum; hóglegur og feiminn eins og fjólan... Skáldin okkar tala um litla fjólu sem grær við skriðufót, eða Akrafjall og Skarðsheiði eins og fjólubláir draumar... Skáldinu og rektornum frá Arnarstapa á Snæfellsnesi, Steingrimi Thorsteinssyni, (1831-1913), var fjólan hugleikin, s.s. í ljóðinu Fjólan og lindin. Hann sá í fjólunni bæði hógværa fegurð og djúpan andlegan sannleika í því hægstreymi lífsins, sem hún vex og dafnar. Hægstreymi, sem er alltaf til staðar ef við viljum að gá og skapar frjóan lífvænleika. Hægstreymi vitundar í svefni og draumi, er okkur lífsnauðsyn til endurnýjunar líkams- og sálarkrafta. Vorfjólan sér himininn í vakandi vatnsiðu tærri. Hún sér sjálfa sig í því hreina og sér þar sinn himinn um leið, kveður Steingrímur en fallvaltleikinn er ekki langt undan, partur af eilífri hringrásinni. Fjólan lifir af ástríðu þar til hún hnígur fyrir lindarvatninu tæra, sem nærði hana og gaf henni tilgang en sem hún líka veitti gleði og ást: Í lægð undir hamrinum háa, svo hóglega rennur ein lind, frá bakkanum fjólan hin bláa í bununni sér sína mynd. #
	Meira >>

Síðasta frétt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 Næsta frétt

© 2007 Draumasetrið Skuggsjá Hönnun Design EuropA