Nú er vetur hálfnaður;
Kyndilmessa var í gær.
Upphaf vetrarvertíðar
var gjarnan miðað
við þessa fornu
ljósamessu; miðað var
við fyrsta virkan dag
eftir Kyndilmessu.
Og enn er Kyndilmessa
haldin hátíðleg
hér á gamla Fróni.
Sólin hyllt þar sem,
(eins og sums staðar
á Austfjörðum og
Vestfjörðum), sést loks til
sólar fyrstu daga febrúar,
eftir langt hlé.
Skammdegismyrkur og
sólarleysi vetrarmánuða
hefur áhrif á svefnhormónið
melantónín og famleiðslu
þess í líkamanum.
Virðist fólk misnæmt
fyrir þessum áhrifum
hvað varðar lyndi og yndi,
sjálft dagsformið.
Svefn barna og unglinga
fer oft úr skorðum yfir
skammdegistímann
og jóla- og nýárshátíðir.
Getur það tekið þau
langan tíma að
greiða svefnskuldina
og byggja aftur upp
eðlilega svefnreglu
og svefngæði
á nýjan leik, komast
aftur í góða svefnrútínu
með djúpum og endur-
nærandi hvíldarsvefni.
Til víðbótar má segja
að æskilegast væri
að breyta klukkunni
í sama horf og hún var
hérlendis langt fram
á sjöunda áratuginn
þannig að börn
og ungmenni nái
allajafna a.m.k. einni
klst. lengri svefni.
Unglingar eru t.a.m.
með svokallaða seinkaða
líkamsklukku, fara síðar
að sofa á kvöldin og vilja
fyrir vikið sofa lengur
á morgnanna.
Sú mikilvæga úrvinnsla
reynslu og tilfinninga
sem á sér stað í
nætursvefninum,
er öllum nauðsynleg.
Ekki síst börnum sem
eru að vaxa og þroskast
og takast á við æ
stærri umheim
og flóknari reynslu.
Gæðastund fyrir
næturhvíldina er
ómetanleg ungri sál.
Skáldið góða,
Kristján frá Djúpalæk,
sem svo margt hefur
ort og líka þýtt um
svefn og drauma,
segir svo frá í
Svefnljóðum sínum:
Lífið hefur hendur kaldar,
hjartaljúfur minn.
Allir bera sorg í sefa,
sárin blæða inn.
Tárin falla heit í hljóði,
heimur ei þau sér.
Sofna vinur, svefnljóð
meðan syng ég yfir þér.
*
Ég skal vaka enn um stund,
að þér hlúa betur.
Hverja sviða, sorgarund
svefninn læknað getur.
*
|