Páskar enn á ný við ysta haf.

Tími upprisu og endurnýjunar

í Náttúru og mannheimi.

Tíminn í raunheimum er öðruvísi

en í draumum en samt er tími

daganna nú, líkari draumi,

raunar líkari martröð en nokkru

öðru eða nokkru sinni fyrr hjá

nútímamönnum. Að hugsa ekki

bara í tímalínum heldur í hringrás,

gæti reynst hjálplegt á þessum

óvissutímum.

Eyfirskur afdalabóndi á síðustu öld,

Kjartan Júlíusson á Skáldstöðum efri,

var þekktur af sínu heimilisfólki fyrir

áhuga sinn á tímavíddum drauma en

einnig af landkönnun sinni á fjöllum;

einkum fór hann þessar fjallaferðir

að kvöld- og næturlagi þegar skilin

dags og nætur runnu saman.

Kjartan skráði daglega drauma sína,

m.a. á pappírshólkana af Tímanum

sem þá var víða keyptur til sjávar

og sveita og barst með ötulum

póstinum/mjólkurbílnum frameftir.

Góð vinkona Skuggsjár, alin upp

hjá Kjartani og konu hans í gamla

torfbænum á Skáldstöðum til

10 ára aldurs, kann ýmsar sögur

af Kjartani og Halldóri Laxness,

sem var mikill vinur hans og

tíður heimilisgestur. Spurning

með Bjart í Sumarhúsum... og

makalaus táknfræði bæjarnafnsins,

Skáldstaðir, í því samhengi!

Kjartani varð tíðrætt um hreina og

tæra loftið á fjöllum og hve létt væri

að ganga þar í efstu hæðum.

Hann lýsir fjallakönnun sinni í bókinni

Reginfjöll að haustnóttum sem Iðunn

gaf út 1978 með formála nóbelskáldsins.

En þar talar Laxness m.a. um fjallamálverk

sem þá voru komin í tísku á veggjum

landsmanna og hve þau færa landann

nær náttúrunni og kynngi hennar.

Enduruppgötvun náttúrunnar á

stofuvegg, hvetur til fjallakönnunar

í raunheimi!

Sannkallað barn náttúrunnar, Kjartan,

sem tók mark á draumum sínum

til leiðsagnar og virti gjafir þeirra.

Um leið og hann kannaði hin þunnu

skil heimanna og möguleikana á

að sækja þangað ljós og visku,

þá virðist hann hafa sótt í

spilverk minninga úr fortíð en

líka áfram úr framtíð líkt og

frumbyggjar víða um heim.

En Öldungar þeirra kveða sér nú

hljóðs og má þar nefna Öldunga

Hopi indíána og frumbyggja

Ástralíu. Skilaboð þeirra

tengjast skilum heima og vídda:

við erum að ganga í gegnum

óhjákvæmilega gátt breytinga,

(port--portal), og inn í nýja tíma

og nýja vídd.

Verum vonbjört þessa páska

og gleðjumst yfir lífinu þrátt

fyrir viðsjár. Gerumst læs á

þær rúnir sem náttúran ristir.

#