Í dag eru liðin 16 ár frá
snjóflóðunum í Súðavík.
Minnir á að við búum
í landi elds og ísa
hvar virðing fyrir
höfuðskepnunum
gildir ekki síður nú
en á fyrri tíð.

En gerir þessi nútími ráð
fyrir höfuðskepnum?
Hverjar eru þær nú annars?
Eða hverjir eru
börn náttúrunnar?

Hið merkilega samspil
náttúru og manns
hefur getið af sér eins konar
innbyggt viðvörunarkerfi
sem íslensk alþýðufræði
hafa löngum fjallað um.

Líta má á drauma
til viðvörunar vegna hamfara
í náttúru eða mannheimi sem
hluta af þessu innbyggða kerfi.

Til eru frásagnir af draumförum
fólks fyrir vestan og raunar
víðar af landinu sem
túlka má sem forspár
um náttúruhamfarirnar
í  Súðavík í janúar 1995.
Nokkrir ísbjarnardraumar
eru þar á meðal.

Ekki skyldi gleyma sálrænum
eftirstöðvum slikra hamfara
og hinum mannlega harmleik.

Fyrsta skipulagða áfallahjálp
hérlendis fór af stað
við þessar Súðavíkurhamfarir
svo og rannsóknir síðar
á eftirstöðvum hamfaranna
bæði á Súðavík og á Flateyri.
En á Flateyri féll mikið
mannskaða snjóflóð
26. október sama ár.

Í kjölfar snjóflóðaársins 1995,
tóku að heyrast orð
og hugtök eins og
áfallastreita og
áfallastreituröskun.
En mikið vantar þó
enn í dag upp á
sálrænan stuðning fyrir fólk
í kjölfar áfalla,
bæði fyrstu áfallahjálp og
lengri sorgarúrvinnslu.

  Raskanir á svefni og draumum
eru fylgifiskar stóráfalla
og streitu þeim tengdri.
Má nefna að um 60% Flateyringa
voru enn með svefntruflanir
nokkrum mánuðum eftir snjóflóðið
og helmingur enn með martraðir.

Skuggsjá hefur síðustu misserin
fengið inn viðvörunardrauma
sem falið hafa í sér forspár
um ýmsar hamfarir,
bæði heima og erlendis.
Og hefur sent einstaka þeirra inn
til Almannavarna og Veðurstofu,
nú síðast vegna eldgosanna
í Fimmvörðuhálsi og Eyjafjallajökli.

Guðjón Petersen,
fyrrum forstjóri Almannavarna,
sagði svo nýverið á bloggi sínu:

Við Íslendingar búum
í landi elds og ísa
og víst er að þessar
höfuðskepnur
stæltu og mótuðu
fyrri kynslóðir þessa lands.
Þekking, viska,
athygli og alþýðuvísindi,
sem fengin voru í arf
frá gengnum kynslóðum,
mann fram af manni,
kenndu að aðeins getur
sambýlið við eld, ís,
jarðhræringar og
stórviðri blessast,
að borin væri virðing
fyrir náttúrunni,
kostum hennar og ógnum.

Ísland er kostaland
til búsetu og athafna
ef virðingu fyrir
höfuðskepnunum
er viðhaldið.
Andvaraleysi og
sú hegðun
að lifa aðeins
fyrir líðandi stund
misbýður hins vegar
samskiptareglum
við náttúruna
og þá verður hættunni
boðið heim.

(Háskastig - klossi. blog .is  01/11/10).