Eitt merkt tónskáld í
íslenskum tónskáldahópi,
var prestsdóttirin
Guðrún Böðvarsdóttir,
frá Rafnseyri við Arnarfjörð.
Guðrún samdi m.a.
fallegt lag við
útfararsálminn kunna
Ég kveiki á kertum mínum,
við texta Davíðs Stefánssonar,
skálds frá Fagraskógi.
Hún samdi líka bæði
lag og texta við verkið
Ég er að byggja bjarta höll
sem nýverið hefur heyrst
í flutningi kammerkórsins
Hymnodiu á Akureyri í
stjórn Eyþórs Inga Jónssonar,
organista Akureyrarkirkju.
Óhætt er að segja
að þegar í lifanda lífi
varð Guðrún kunn
fyrir tónskáldagáfu
sína en ekki síður
einstaka draumgáfu
og dulskyggni.
Þessi fallegu tónverk
sem hér eru nefnd,
eru raunar tilkomin
eftir andlát Guðrúnar
og flokkast undir
drauma af látnum
- vitjunardrauma -
og er sá draumflokkur
mjög þekktur hérlendis
frá fyrstu öld byggðar.
Dreymdi móður Guðrúnar,
Ragnhildi Teitsdóttur, að
Guðrún birtist sér í draumi
skömmu eftir andláti sitt,
og semdi lögin og
segði sér textann
jafnhraðan sem
Ragnhildur náði að skrifa
niður með syni sínum
þegar hún vaknaði.
Ragnhildur gaf síðar
út bókina Dul og draumar
árið 1944, nokkrum árum
eftir lát Guðrúnar sem lést
af berklum - Hvíta dauða -
rúmlega þrítug að aldri.
Guðrún bjó bæði yfir
dulsýn og dulheyrn í vöku
sem draumi strax í bernsku
og fjalla margir draumar
hennar um ýmislegt
sem hún sér og heyrir
í handanheimum en birta
líka sterka náttúrusýn,
lífstrú og lífsvilja.
Eyfirska skáldkonan
Aðalbjörg Sigurðardóttir,
var samtímakona Guðrúnar,
og sjálf einnig þekkt sem
draumsjáandi frá unga aldri.
Hún lýsti baráttuþreki Guðrúnar
andspænis óblíðum örlögum
á þann veg að mátt hefði líkja
Guðrúnu við sjaldgæft hvítt blóm,
sem staðið hafi svo styrkum
rótum í lífi jarðar, að hinn hvíti dauði
hafi ekki gengið með fullnaðarsigur
af hólmi fyrr en eftir 17 ára baráttu.
Á einum stað segir Guðrún svo frá:
Allt í einu heyri ég rödd
hjá mér er segir:
hvort vildir þú heldur
vera grasið sem vex
hér upp, eða rótin. -
Ó, nú liggur mikið við, að
ég svari rétt, hugsaði ég.
Svo hugsaði ég með
sjálfri mér. Já, grasið
vex hér upp, nýtur sólar
og regns - nýtur lífsins.
En svo koma líka kuldar,
og þá fölnar það og deyr,
þolir ekki mótlætið.
En rótin, hún lifir þrátt fyrir allt.
þar er lífið, kjarninn.
Ég vil vera rótin, sagði ég.
Þú hefur valið rétt, svaraði röddin.
Draumurinn var ekki lengri.
(Guðrún Böðvarsdóttir,
Dul og draumar, 1944;
Ljósheimar, rafbók, 2011).
*
|