Svefn skiptir sköpum
á efri árum fyrir
heilsufar og lífsgæði.
Því miður skortir talsvert á
að aldraðir Íslendingar
njóti góðra svefngæða
en tölur Skuggsjár sýna
að allstór hluti þeirra þarf
svefnhjálp í formi lyfja
til að ná þokkalegri
næturhvíld; um 14-16%.
Nýjustu rannsóknir á svefni
sýna að aldraðir þurfa í raun
að sofa öllu skemur en
yngri aldurshópar eða
í um sjö og hálfa klst.
sem er u.þ.b. einni
og hálfri klst. skemur
en hjá hinum yngri.
Ennfremur getur tekið
þá lengri tíma að sofna,
eða allt að hálftíma.
Það eru hins vegar
sjálf svefngæðin
sem skipta mestu fyrir
aldraða í þessu samhengi.
Þar verður oft verulegur
misbrestur á, bæði vegna
heilsuleysis og sjúkdóma
- oft er þunglyndi fylgifiskur -
en líka vegna skorts
á aðstoð við að færa
svefnvenjur til betri vegar.
Þyrfti að koma á mun meiri
fræðslu um svefn og leiðir
til að bæta svefngæði og
hefja þá fræðslu strax
á yngri árum en nú eru
farin að koma í ljós ýmis
lífsstílstengd vandamál
hjá öldruðum eins og
aukin heyrnardeyfa
sem menn rekja m.a.
til rokk og ról kynslóða
fimmta, sjötta og
sjöunda áratugarins.
Aldraðir vakna oft upp
yfir nóttina og ná fyrir
vikið ekki eins djúpum
og nærandi hvíldarsvefni.
Á móti kemur
að þeir fá sér oftar
blundi yfir daginn
en þeir sem yngri eru.
Það að sofa ónógum eða
ítrekað erfiðum svefni,
kemur vissulega niður á
gæðum lífs dags daglega
hjá öllum aldurshópum
og þyngir geðslagið en
meðhöndlun kvíða og
depurðar þarf að
stórbæta hjá öldruðum
og bjóða þeim uppá
hentug meðferðarform,
ekki bara lyfjagjafir.
Slíkt myndi svo aftur skila
sér í bættari svefnheilsu.
Enda þótt nokkrar
breytingar verði á svefni
með aldri, þá skipta forvarnir
og heilbrigður lífsstíll
mestu fyrir svefnheilsuna.
Lengi var álitið að það væri
fylgifiskur eðlilegrar öldrunar
að upplifa minnkuð svefngæði
en nú hefur komið í ljós
að það var hálfgerð klisja;
það að sofa slitrótt og
vakna upp stöðugt þreyttur
og sjálfum sér ónógur
er ekki hluti heilbrigðrar
og eðlilegrar öldrunar.
'
.
|
